ΠροτεινόμεναΘέματακαιΑνάθεσηΔιπλωματικώνΕργασιών
Αρχαιομετρική μελέτη εντοπισμού του προϊστορικού λιμένος στο Ακρωτήρι Θήρας
Η Μεγάλη Έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας που έγινε, περίπου το 1620 π.Χ. άφησε πίσω της, σαν ενθύμημα, τη μεγαλύτερη σε διάμετρο καλδέρα στη Γη (με διάμετρο ~11 km) και κατέκλυσε ολόκληρο το νησί με ένα παχύ στρώμα τέφρας και άλλων ηφαιστειακών αναβλημάτων. Κάτω από  αποθέσεις της τέφρας και των άλλων πυριτικών συμφυρμάτων θάφτηκε μια ολόκληρη παράκτια προϊστορική πόλη που βρίσκεται περίπου 2 km νοτιότερα  από το σημερινό Ακρωτήρι. Από τις ανασκαφές στην περιοχή αποκαλύφθηκε μια άριστα δομημένη οικιστική εγκατάσταση με οδικό δίκτυο, πλατείες, αποχετευτικό σύστημα, διώροφα -πιθανώς και τριώροφα- σπίτια κλπ. Επρόκειτο δηλαδή για μια πόλη σε άνθηση στην οποία εντοπίστηκαν, μεταξύ άλλων, πολυτελή ευρήματα, όπως πολύτιμοι λίθοι, χρυσά αντικείμενα, κοσμήματα από ελεφαντόδοντο και τοιχογραφίες με απεικονίσεις ναυτικών ταξιδιών, ‘νειλωτικών’ τοπίων κ.ά.
Όλα αυτά τα εξωτικά ευρήματα προϋπέθεταν ναυτικές επικοινωνίες και πολιτισμικές διασυνδέσεις, επομένως και την ύπαρξη ενός οργανωμένου λιμανιού κοντά στη θαμμένη πόλη, το οποίο όμως δεν είχε εντοπιστεί ακόμη, παρά τις προσπάθειες, επί δεκαετίες, διαφόρων ερευνητών και ειδικών αποστολών. Στο Ινστιτούτο Νανοεπιστήμης και Νανοτεχνολογίας (ΙΝΝ) του ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος (με το οποίο συνεργάζεται το Εργαστήριό μας) έχει ήδη αναληφθεί μια αρχαιομετρική διεπιστημονική μελέτη για τον εντοπισμό του θαμμένου λιμανιού με πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα μέχρι τώρα. Συγκεκριμένα, ύστερα από προκαταρκτικές δορυφορικές και γεωφυσικές μελέτες στην περιοχή έχουν αναληφθεί πυρηνοληπτικές γεωτρήσεις σε κατάλληλες πεδινές θέσεις και έχουν βρεθεί τα πρώτα χαρακτηριστικά ευρήματα με θαλάσσιους πυθμένες κάτω από τις τέφρες.
Στην παρούσα φάση μελετών θα γίνουν: 1) Φυσικοχημικοί χαρακτηρισμοί υλικού πυρήνων (με κοκκομετρία, μικροσκοπικές αναλύσεις μικροφάσεων με SEM-EDS, χημικές με XRF, ορυκτολογικούς προσδιορισμούς με XRD) και 2) επεξεργασία υλικού από πυρήνες με απομόνωση χρονολογήσιμων κόκκων χαλαζία (πιθανώς και αστρίων) μέσω ειδικών ‘βαρέων υγρών’ με σκοπό την απόλυτη χρονολόγησή τους με τις τεχνικές φωταύγειας OSL και IRSL.
Ο/Η σπουδαστής/-στρια που θα αναλάβει την υπόψιν έρευνα θα ασχοληθεί με ένα αντικείμενο διεθνούς αρχαιολογικού ενδιαφέροντος ενώ θα εκμάθει και εφαρμόσει τεχνικές γενικότερα κατάλληλες για την αρχαιομετρική μελέτη Υλικών και Δομών Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Η έρευνα θα υλοποιηθεί σε συνεργασία με το ΙΝΝ του ΕΚΕΦΕ ‘Δημόκριτος’/Αγία Παρασκευή στο Εργαστήριο Παλαιοπεριβάλλοντος και Αρχαίων Μεταλλικών Δομών, υπό την άμεση εποπτεία του Δρος Ιωάννη Μπασιάκου, Γεωλόγου/Χρονολόγου, Ομότιμου Ερευνητή του ΙΝΝ.
Επιβλέπων μέλος ΔΕΠ: Κωνσταντίνος Μπέλτσιος

Τομέας: Επιστήμης και Τεχνικής των Υλικών

Σχετικό Μάθημα : Επιστήμη και Τεχνική των Υλικών

Περίοδος Ανάθεσης: Φεβρουαρίου Ακ. Έτους 2023-2024

Ανατέθηκε: Αντώνιος Κωνστανταράκης